Mantelzorgwoning
Mantelzorg is de zorg die je vrijwillig en onbetaald geeft aan bijvoorbeeld een familielid dat hulp nodig heeft. Een mantelzorgwoning kan een goede oplossing zijn om snel en makkelijk hulp te bieden. Een mantelzorgwoning is een speciale woning voor iemand die zorg nodig heeft, op het erf van de mantelzorgverlener. Mantelzorgwoningen bieden een zelfstandige, veilige en comfortabele plek waar zowel de zorgverlener als de zorgontvanger zich thuis voelen.
In dit document staat wat mantelzorg is en hoe u een mantelzorgwoning kunt aanvragen. Zo weet u wat u moet doen en aan welke voorwaarden u moet voldoen.
Wanneer is een mantelzorgwoning mogelijk?
- Als mantelzorger voor iemand die veel zorg nodig heeft (ook wel intensieve zorg genoemd): minimaal 8 uur zorg per week, gedurende minstens 3 maanden.
- De zorg wordt verleend door een familielid of vriend die op hetzelfde terrein woont als waar de mantelzorgwoning komt te staan.
- Als er nog niet veel zorg nodig is, maar dit wel snel verwacht wordt. Dit wordt premantelzorg genoemd.
- Een mantelzorgwoning kan in een nieuw gebouw of in een bestaand gebouw gerealiseerd worden.
Wanneer heeft u een vergunning nodig?
- Als er minder zorg nodig is dan 8 uur per week, maar dit wel snel verwacht wordt (de fase van premantelzorg).
- Als het gebouw niet voldoet aan de eisen voor een vergunningsvrij bouwwerk. Doe de vergunningscheck op omgevingswet.overheid.nl.
Hoe werkt het krijgen van een vergunning?
- Vaststellen van de zorgbehoefte
- Heeft u of uw naaste veel zorg nodig, of wordt dit binnen korte tijd verwacht?
- Beoordeling door een medisch adviseur
- Een sociaal-medisch adviseur, Wmo-consulent of wijkverpleegkundige bevestigt de zorgbehoefte met een verklaring. Vanaf 75-jarige leeftijd hoeft u geen verklaring aan te leveren.
- Aanvraag via omgevingsloket (omgevingswet.overheid.nl)
- Bij zorgsituaties waarbij het bouwwerk niet voldoet aan de eisen voor vergunningsvrije bouwwerken en/of
- Situaties waar nog geen sprake is van veel zorg: minimaal 8 uur per week, gedurende minstens 3 maanden.
- Hoe langt geldt de vergunning?
- De maximale termijn van een vergunning voor mantelzorgwoningen is 10 jaar. In die gevallen kunt u de mantelzorgwoning langer (vergunningsvrij) gebruiken, zo lang sprake is van veel zorg.
Is de mantelzorg gestopt? In sommige gevallen kan een gebouw een andere functie krijgen als het voldoet aan de bouwregels uit het omgevingsplan. Dan krijgt het gebouw een permanente vergunning.
- De maximale termijn van een vergunning voor mantelzorgwoningen is 10 jaar. In die gevallen kunt u de mantelzorgwoning langer (vergunningsvrij) gebruiken, zo lang sprake is van veel zorg.
Ruimtelijke en bouwtechnische eisen voor de mantelzorgwoning:

- Maximale oppervlakte van de mantelzorgwoning: 80 m² binnen de bebouwde kom, 100 m² buiten de bebouwde kom.
- Vanuit het omgevingsplan zijn er regels voor de totale hoogte van de woning. Dat is 3 meter bij een plat dak en 6 meter bij een puntdak.
- Bewoning mag door maximaal 2 personen. Dat mogen ook diegenen zijn die de zorg verlenen.
- De mantelzorgwoning op het achtererf mag op maximaal 25 meter afstand komen van de hoofdwoning.
- De woning moet zo ingericht zijn dat er op een goede manier zorg kan worden gegeven. Ook als er in de toekomst andere beperkingen komen. Denk dan bijvoorbeeld aan rolstoel toegankelijk.
Soms maatwerk mogelijk
Als niet aan de eerder genoemde eisen kan worden voldaan is soms maatwerk mogelijk. Dan wordt vooral gekeken naar mogelijkheden binnen bestaande gebouwen. Dit geldt alleen bij eerstelijns familieleden na de Aow-gerechtigde leeftijd. Er gelden dan vaak wel strengere bouwkundige eisen.